Onze nieuwe kapelaan, Andy García, is op zaterdag 29 oktober door onze bisschop, Mgr. Smeets, samen met andere twee jongens, tot diaken gewijd. Het was een indrukwekkende viering! (https://www.bisdom-roermond.nl/diakenwijding2910-2022). Wat is een diaken, wat kan hij doen en is er een verschil met de priester?
Het diaconaat is een kerkelijk ambt, dat reeds in het Nieuw Testament ter sprake komt en op de apostelen teruggaat, nl. in het verhaal van de aanstelling van “de zeven” door de apostelen (Hnd 6,1-6). Nadat Christus de zorg van de Kerk aan zijn Apostelen had toevertrouwd stellen deze op hun beurt een nieuw ambt in, waarin een deel van hun eigen zending van het apostelambt wordt toevertrouwd aan zeven helpers. Een van hen was de H. Stefanus die later op aansturen van Saulus zou gestenigd worden (cf. Hand. 7,54-8,1). De taak van de diakens bestond erin om een speciale zorg aan de dag te leggen voor de armen en de weduwen.
De figuur van de diaken is anders dan die van de priester. Letterlijk betekent het dienaar (van het Griekse diakonos), maar in werkelijkheid zou het verkeerd zijn om de diaken te beschouwen als een eenvoudige assistent van de priester of bisschop. Men zou zeker kunnen tegenwerpen dat dienstbaarheid de regel is van elke christen: iedere christen is geroepen om zijn naaste te dienen. Maar juist daarom bestaat de diaken: om iedereen eraan te herinneren dat het christendom dienstbaarheid is. Het hele leven van de diaken en zijn eigen persoon zijn een constante en duidelijk zichtbare herinnering aan de dienstplicht die het doopsel met zich meebrengt. De diaken is in de Kerk het levende beeld van Christus die dient, van Christus die zich uit liefde neerbuigt om de voeten van zijn leerlingen te wassen, van Christus die het lijden van de zwaksten op zich neemt, van Christus die het woord van de Koninkrijk van dorp tot dorp verkondigt, van Christus die nadert tot wie wordt bedreigd door droefheid en angst, van Christus die zijn eigen leven offert.
Maar wat doet een diaken dan? Hij staat de priester bij in de viering van de eucharistie, hij reikt de communie uit, assisteert bij een huwelijk of zegent het zelf in, hij doopt, hij verkondigt het evangelie en preekt en leidt kerkelijke uitvaarten. Een diaken werkt dus nauw samen met de priester. Ze vullen elkaar aan, ieder vanuit zijn eigen roeping en verantwoordelijkheid. Diakens zijn ook actief buiten de liturgie op het gebied van jongeren- en ouderenpastoraat, ziekenbezoek, stervensbegeleiding, huwelijk- en doopvoorbereiding, missie en caritas. De priesters, in tegenstelling tot diakens, kunnen alle sacramenten toedienen, met uitzondering van de religieuze wijding.
Het diaconaat kan weliswaar de eerste stap naar het priesterschap zijn, zoals het geval is bij Andy, en dan spreken we van een voorbijgaand diaconaat (of transuent), maar een diaken kan er ook voor kiezen om dat voor altijd te blijven en die specifieke rol te vervullen, en dan spreken we van een permanent diaconaat.
Een ding is zeker: de dienst die in de naam van de Heer wordt bewezen, zal voor de diaken de hoofdweg van zijn geluk zijn! Wij wensen onze nieuwe diaken toe dat hij zijn geluk vindt in zijn roeping van diaken!
Slaven Brajković